كاكتوس يكي از گياهان زيبا و تزئيني است كه معمولاً در همه خانه‌ها يك يا چند نوع از آن پيدا مي‌شود. پرورش بذر كاكتوس كار دشواري نيست و به راحتي مي‌توانيد در منزل پرورش كاكتوس را انجام دهيد. هنوز براي پرورش كاكتوس از بذر روشي كه واقعاً يكي باشد نداريم و با متدهاي مختلفي بين پرورش دهندگان اين گونه گياه پرورش داده مي‌شود. در نظر داشته باشيد از هزاران بذري كه در طبيعت به‌صورت تصادفي به گياه تبديل مي‌شود شايد چند مورد بالغ شوند.

مزاياي كاشت بذر كاكتوس

گفته مي‌شود كه بسياري از گياهان كاكتوس مي‌توانند به‌راحتي و از طريق قلمه‌زني پرورش داده شوند. گياهان بزرگ‌تر يا داراي رشد كامل نيز در بسياري از گلخانه‌ها و فروشگاه‌هاي مخصوص اين كار مشاهده مي‌شوند. پس چرا كاكتوس را از طريق بذر پرورش دهيم؟

پرورش بذر كاكتوس چندين مزيت دارد كه در اينجا مي‌توان به چند مورداشاره كرد:

بذر كاكتوس ها ارزان هستند، غالباً به ازاي هر بسته از آن‌ها چند هزار تومان پرداخت كرده يا حتي مي‌توانيد آن‌ها را به‌صورت رايگان از روي گياه خودتان برداشت كنيد.

گياهان زيادي خواهيد داشت كه مي‌توانيد آن‌ها را به دوستانتان هديه داده يا با آن‌ها تبادل كنيد.

مي‌توانيد گونه‌ها و واريته‌هايي را داشته باشيد كه به‌عنوان گياه در بازار موجود نيستند مانند واريته هاي كمياب و خاص كاكتوس

مي‌توانيد تنوع بيشتري نسبت به حالت پرورش با قلمه داشته باشيد.

مي‌توانيد چرخه‌ كامل پرورش بذر كاكتوس را مشاهده كنيد كه خيلي‌ها واقعاً عاشق اين قسمت خواهند شد و لذت بسيار زيادي دارد

كاكتوس‌هايي كه از بذر توليد مي‌شود نسبت به گياه قلمه‌اي رشد بالاتر داشته و به آفات و بيماري‌ها نيز مقاوم‌تر هستند

با تشخيص اين مزايا، تعدادي عيب و محدوديت هم وجود دارد كه بزرگ‌ترين آن‌ها موضوع زمان است. براي اين‌كه بتوانيد گل‌ها را روي گياه مشاهده نماييد، امكان دارد براي برخي از گونه‌ها به سال‌ها زمان نياز داشته باشيد. حتي گونه‌هايي كه زود گل مي‌دهند، حداقل يك سال زمان مي‌خواهند تا به شكوفه‌دهي برسند. سايرين در بازه‌ي زماني ۳ سال يا بيشتر گل مي‌دهند. همچنين نگه‌داري جوانه‌ها در ابتدا نسبت به گياهان بزرگ‌سال سخت‌تر است. در غالب موارد، جوانه‌ها توانايي تحمل تغييرات دمايي شديد، حملات آفات يا ساير چالش‌هايي كه كاكتوس بالغ معمولاً از آن‌ها سربلند بيرون مي‌آيد را ندارند.

سه اصل مهم براي جوانه‌زني بذر كاكتوس

براي جوانه‌زني بذر كاكتوس هاي، سه شرط موردنياز هستند: نور، حرارت و رطوبت. برعكس تمام آموزش‌ها كه اصرار روي بستر دارند، بستر كاشت براي جوانه‌‎زني اهميت ندارد و در يك سري از واريته هاي خاص از كاكتوس‌ها بايد رعايت شود در كل بستر كاشت بعد از جوانه‌زني جوانه‌ها نقش مهمي را ايفا خواهد كرد. بذر كاكتوس به ميزان اندكي نور براي جوانه‌زني احتياج دارد، اما نه نوري كه از طريق آفتاب مستقيم حاصل شود مي‌توانيد اين نور ملايم را با قرار دادن ورقه‌اي نازك كه شدت نور را بكاهد روي گلدان خود قرار دهيد.

بعضي از گونه‌ها احتياج به سرمادهي دارند (مدت سرمادهي ۱۰ روز درون يخچال در قسمت جا ميوه‌اي مي‌باشد يعني بذرها را به مدت ۱۰ روز بعد از خريد درون يخچال نگاهداري نماييد) اين سرمادهي بيشتر براي واريته‌هاي گوناگون آمريكايي كه در ارتفاع بالا رشد كرده و گونه‌هاي متفاوت اپونتيا مورد نياز است.

موارد مورد نياز براي كاشت بذر كاكتوس

۱-ظرف كه مي‌تواند گلدان باشد- ظرف ميوه‌هاي يك‌بار مصرف كه در مجالس استفاده مي‌شود البته ظرفي كه شل نباشد، ظرف كيفيت خوب يا ساير ظرف‌هاي مشابه در كل مهم اين است كه حتماً ته ظرف‌ها سوراخ شود براي زهكشي خوب بستر.

۲- ضدعفوني بستر: ماكرو فر يا قارچ‌كش كاربندازيوم يا بنوميل يا ساير قارچ‌كش‌ها

۳- نايلون‌هاي زيپ كيپ يا يك نايلون شفاف همراه با كش براي بستن درب

۴- ماسه ساختماني به مقدار لازم

۵-پيت ماس

۶-سنگ‌هاي درشت يك الي دو سانتي‌متري براي كف بستر يا گلدان

۷- سنگ‌ريزه‌هاي ۱ الي دو ميلي‌متري

۸-مقداري زغال كبابي خرد شده اين مورد زياد مهم نيست

۹-يك كاغذ نازك كه شدت نور خورشيد را گرفته و آن را ملايم كند

مراحل كاشت بذر كاكتوس

مرحله اول: ابتدا ظرف خود را تميز شسته و آن را سوراخ مي‌كنيد تا زهكشي خوبي داشته باشد. در مرحله بعدي سنگ‌هاي درشت يك سانتي‌متري يا درشت‌تر را به انتهاي گلدان يا بستر خودمان به اندازه حدود يكي دو سانتي‌متر مي‌ريزيم اين مقدار بستگي به ظرفيت گلدان شما دارد در كل يك لايه باشد

مرحله دوم: ماسه ساختماني خريداري شده را بايد تفكيك كنيم اين تفكيك بايد بدين صورت انجام شود كه ابتدا خوب ماسه رو شسته تا رس آن جدا شود بايد چندين بار در تشت خوب بشوريد تا رس ها جدا شود تا جايي كه تقريباً آب صاف شود سپس با يك الك يا سبد سنگ‌هاي ريزودرشت را از هم جدا كنيد. سنگ‌ريزه‌هاي ريز را بايد با پيت ماس مخلوط كنيد بدين صورت كه يك پيمانه پيت ماس+۲ پيمانه ماسه ريز يك ميلي‌متري يا دو ميلي‌متري+يك پيمانه يا نيم پيمانه زغال كبابي خردشده مخلوط موردنظر را اگر ماكروفر داريد مي‌توانيد به مدت ۵ دقيقه قرار دهيد سپس بعد از سر شدن روي سنگ‌هاي درشت كه در مرحله اول آماده كرده بوديم تا مقداري كمي مانده به سر گلدان يا بستر مي‌ريزيم. بعد اين كار با فشار دست كمي فشار دهيد تا بستر محكم شود

مرحله سوم: مقداري از سنگ‌ريزه‌هاي ريز يك ميلي‌متري روي بستر مي پاشيم .اين مقدار مي‌تواند يك لايه خيلي نازك باشد.

مرحله چهارم: بهتر است بذر كاكتوس هاي درشت كمي درون آب قرار دهيد تا كمي آماده شوند براي بذرهاي ريز اين كار احتياج نيست. بذر كاكتوس ‌ها بندرت درشت دارند منظور بذرهايي همانند اپونتيا و ساير بذرهاي مشابه آن هست. بذرهاي ريز روي سطح خاك پاشيده شود. بذر كاكتوس را وقتي بستر آماده شده روي آن بريزيد دقت فرماييد هر بذر كاكتوس حدود ۵ برابر قطر بذر از هم فاصله داشته باشند. بذرهاي متوسط هم به همين صورت روي بستر پاشيده شده و با فشار خيلي كم دست همين كه بستر رو لمس كنه يا ۵۰ درصد آن داخل بستر باشد كافي هست اين به اين دليل است كه ما قصد داريم كاري كنيم كه بذر كاكتوس هاي نور را احساس كنند.

مرحله پنجم: آماده سازي قارچ‌كش، براي تهيه قارچ‌كش اگر خريدتان خوب باشد مي‌توانيد از فروشگاه تقاضاي قارچ‌كش نماييد تا به‌صورت رايگان براي شما ارسال شود دقت فرماييد بعد از خريد قارچ‌كش‌ها حتماً آن را دور از دسترس كودكان قرار دهيد. براي درست كردن محلول قارچ‌كش به مقدار دو در هزار استفاده نماييد يك قاشق چاي‌خوري براي ميزان يك ظرف نوشابه خانواده مي‌باشد. مي‌توانيد قارچ‌كش را در ظرفي كه بزرگ‌تر از ظرف بستر شما است درست كنيد و بعد از اماده‌سازي ظرف بستر خود را درون آن قرار داده (دقت كنيد محلول شما بايد تا كمر ظرف بستر شما باشد) به مدت چند ثانيه بستر خود را درون اين محلول قرار دهيد انتهاي بستر شما كه سوراخ هست محلول را كشيده و تا بالا هدايت مي‌شود، به محض خيس شدن آن را به آرامي برداشته و اجازه دهيد آب اضافي خارج شود.

مرحله ششم: بعد از خارج شدن آب محلول قارچ‌كش ظرف را درون يك نايلون زيپ دار قرار دهيد و درب آن را خوب ببنديد تا رطوبت به ۱۰۰ درصد برسد سپس در مكاني كه دماي آن بين ۲۰ الي ۳۰ درجه است قرار دهيد سعي كنيد مكاني كه قرار مي‌دهيد داراي نور ضعيف باشد دقت كنيد نور ضعيف عرض كرديم و اين خيلي مهم است چنانچه نور شما در آن مكان قوي هست كاغذي نازك روي آن قرار داده تا شدت نور قوي گرفته شود.

مرحله هفتم: هر يك هفته يك بار بستر را چك كرده و درب آن را باز نماييد و بررسي كنيد كه آيا بستر قارچ زده شده يا نه اگر كپك‌هاي سفيد ديديد از محلول قارچ‌كش كاربتدازيوم يا مانكوزب براي قارچ‌كشي موردنظر استفاده كنيد و با اسپره روي آن اسپري كنيد.

مرحله هشتم: چنانچه بذر كاكتوس هاي به‌صورت كامل جوانه‌زني كردند مقدار نور بيشتر شود ولي باز تأكيد مي‌كنيم نور مستقيم نباشد باز تا چند ماه بايد طبق روش گفته شده ادامه دهيد شما هر ۴ روز يك‌بار نايلون رو باز كرده و بررسي كنيد كه مشكلي نداشته باشد همين مقدار براي تعويض هواي بستر هم كافي و هواي بستر عوض مي‌شده و احتياج نيست كه نايلون را برداريد و مهم‌تر اين كه هر ۱۵ روز يك‌بار نايلون را باز كرده و با قارچ‌كش مقداري اسپري نماييد اين مدت تا حداقل ۴ ماه معمولاً ادامه دهيد و بعد اين مدت كه جوانه‌ها كمي رشد داشتند و قوي‌تر شدن يك سوراخ در نايلون ايجاد كنيد تا كمي رطوبت كمتر شده و گياه شما به هواي بيرون عادت كند كه اصطلاحاً آداپته شدن گياه ناميده مي‌شود و به مرور بعد چند هفته اين يك سوراخ به دوتا و همين‌طور بيشتر.

چند نكته مهم در رابطه با كاشت بذر كاكتوس

۱- درب زيپ پك شما خوب بسته شود احتياجي به آبياري مجدد ندارد ولي اگر احساس كرديد رطوبت كم شده مجدداً عمل مرحله پنج را انجام دهيد

۲-چنانچه بستر شما قارچ زده شد يا جلبك‌هاي سبز زد با يك آب‌پاش از محلول قارچ‌كش روي آن اسپري نماييد البته هر دو هفته يك بار اگر روي بستر خود را با قارچ‌كش اسپري نماييد هم مشكلي ندارد.

۳-جوانه‌زني بذر كاكتوس ها كاملاً متفاوت هستند بين يك هفته الي ۳ ماه زمان مي‌برد پس صبور باشيد. كاشت آناكامپسروس، كونوفيتوم، اچوريا، كراسولاكيا، ليتوپس و مسمبريانتموم نياز به دماي بالاتر از ۲۰ درجه تا زمان جوانه‌زني ندارد و نبايد پوشانده شود اگر چنانچه بذرهاي شما جوانه‌زني نكردند مجدداً بذرها را از بستر خارج نموده خشك كرده به مدت ۱۰ روز درون يخچال نگهداري نماييد و اعمال جوانه‌زني را مجدداً اجرا نماييد

۴-روي هر بستري با يك ليبل نام بذر كاكتوس هاي كاشته شده همراه با تاريخ كاشت آن را بزنيد كه بعدها متوجه شديد گياه شما چه بوده؟

۵-بعد از جوانه‌زني به مدت يك الي چند ماه نشاها را به همان صورت درب بسته قرار دهيد و بعد از گذشت زمان موردنظر به‌مرور رطوبت را كاهش دهيد تا آداپته شده و به‌مرور گياهان را از خزانه به گلدان‌ها انتقال دهيد.

۶-آفتاب براي اكثر جوانه‌ها بسيار شديد بوده و در طبيعت وحشي آن‌ها معمولاً زير يك سنگ يا گياه ديگر به رشد ادامه مي‌دهند. با در نظر گرفتن اين مورد، گلدان‌ها را در نقطه‌‌اي روشن و زير قفسه‌ي گلخانه يا پنجره قرار دهيد تا فقط در مقاطعي از روز نور دريافت نمايد. براي كنترل بهتر، نورپردازي مصنوعي ايدئال است.

۷-اكثر جوانه‌هاي كاكتوس به دماي بين ۲۱ الي ۳۲ درجه‌ي سانتي‌گراد براي جوانه‌زني نياز دارند. البته اين يك نتيجه‌گيري عمومي است. برخي از گونه‌ها نظير فروكاكتوس در دماي پايين جوانه نمي‌زنند و بايد گرما را زياد كنيد دقت كنيد تأكيد مي‌كنيم دما خيلي مهم هست.

مراقبت‌هاي بعد از كاشت بذر كاكتوس

۱- بستر يا خاك كشت بذر كاكتوس هميشه بايد مرطوب باشد و درصورتي‌كه احساس كرديد رطوبت آن كم شده بايد آب اسپري كنيد.

۲- هر ۱۰ الي ۱۵ روز حتماً بايد سم قارچ‌كش بر روي بستر با دوز استاندارد اسپري كنيد به گونه‌اي كه به ريشه‌هاي جوانه‌ها نيز برسد.

۳- بعد از سبز شدن همه بذر كاكتوس دما تا ۴۰ درجه نيز مي‌تواند افزايش يابد ولي توجه داشته باشيد در دماي بالا رشد كندتري خواهند داشت.

۴- حتماً هر روز به بستر كاشت سر بزنيد تا در صورت مشاهده موارد مشكوك مانند حشرات يا قارچ‌ها بتوانيد زود اقدام به درمان نماييد.

۵- براي كاهش بيماري‌ها بهتر است ظرف‌هاي كاشت را در محلي جداگانه و به دور از گياهان بزرگ نگهداري كنيد.

۶- جوانه‌هاي كاكتوس تا ۳ ماهگي نيازي به كود ندارند و تمام مواد غذايي موردنياز تا سه ماهگي در پيت ماس موجود مي‌باشد. بعد از سه ماهگي مي‌توانيد با كودهاي NPK ازت پايين و پتاس بالا تغذيه كنيد.

براي خريد بذر كاكتوس و ساير بذر كاكتوس ها به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.

همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:

۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳