هويج يك سبزي ريشه‌دار و يا غده‌اي خوراكي است كه مي‌توان آن را خام يا خردشده يا رنده شده در سالاد خورد و بيشتر در پخت سوپ‌ها و خورش‌ها كاربرد دارد. بتاكاروتن، دوپاري از ويتامين آ در هويج به‌ فراواني يافت مي‌شود و رنگ نارنجي خاص اين سبزي نيز به همين خاطر است. به‌علاوه هويج منبعي غني از فيبر خوراكي، آنتي‌اكسيدان‌ها و مواد معدني به شمار مي‌رود. هويج فرنگي گياه علفي گياهي و دوساله و محصول فصل سرد و گياهي روزكوتاه و داراي توليدمثل جنسي و خودگشن و از نظر جوانه‌زني، برون جوانه‌زني دارد. ريشه عمودي و ضخيم و ريشه اصلي عميق و ريشه‌هاي فرعي اندك است. ريشه داراي رنگ‌هاي مختلف است. تشكيل برگ روزت در سال اول و داراي برگ‌ها متناوب و دندانه‌دندانه است. ساقه بي كرك و ارتفاع ساقه ۶۰ تا ۹۰ سانتي‌متر و ساقه در سال اول كوتاه و در سال دوم طويل مي‌شود. گل‌ها هرمافروديت و گل‌ها سفيدرنگ و ريز و داراي ۵ گلبرگ و ۵ پرچم و مادگي ۲ برچه و گل‌آذين چتري كه از داخل غلافي از رأس ساقه خارج مي‌شود.

از لحاظ خواص هويج، اين گياه علاوه بر اينكه خوشمزه و دلچسب است براي سالاد و آبميوه و سوپ نيز هميشه به كار مي آيد و براي سلامتي كلي بدن و پوست و چشم و دستگاه گوارش و دندان ها كاربرد دارد.

كاشت

هويج در انواع خاك‌ها رشد مي‌كند و بهتر است خاك داراي زهكشي خوبي باشد. خاك كاشت براي بذر هويج نبايد سنگ يا كلوخ داشته باشد، نبود سنگ و كلوخ و خاك غني و داراي مواد عالي باعث ايجاد ريشه‌هايي صاف و خوش‌فرم مي‌شود. ميزان فشردگي خاك بر رشد و طول ريشه (هويج) مؤثر است. فشردگي خيلي كم يا خيلي زياد براي رشد ريشه مضر است. در خاك‌هاي بسيار فشرده ريشه به‌صورت مخروطي و كوتاه و در خاك‌هاي نرم، نازك و بلند مي‌شود. آبياري و رطوبت بسيار مهم است، آبياري زياد باعث كمرنگ شدن هويج و آبياري كم باعث بدطعم شدن و تلخ و تند شدن هويج مي‌شود. هويج را دو نوبت در سال اوايل بهار و اوايل پاييز مي‌توان كاشت، هويج را معمولاً به‌صورت خطي يا رديفي كشت مي‌كنند و فاصله بين رديف‌ها را معمولاً كمتر از نيم متر و حدوداً ۴۰ سانتي‌متر در نظر مي‌گيرند. فواصل بين هر بوته هويج را نيز ۵ سانتي‌متر در نظر مي‌گيرند.

البته براي كاشت هويج در گلدان و باغچه بهتر است بذرها را بعد از خيس كردن يك‌روزه در آب به‌صورت دست­پاش بر روي سطح چاك بريزيد و بر روي آن حداكثر دو برابر طول بذر هويج خاك نرم بريزيد. اگر در باغچه اقدام به كاشت هويج مي‌كنيد قبل از كاشت خاك را به ارتفاع ۱۵ تا ۲۰ سانتي‌متر زيرورو كنيد تا نرم و يكدست شود. براي منظم شدن فضاي كاشت و فشرده نشدن بوته‌هاي هويج مي‌توانيد بذر هويج فرنگي را با سه برابر خاك نرم مخلوط كنيد و سپس آن را دست­پاش كنيد (بر روي خاك بپاشيد).

برداشت

برداشت بعد از گذشت ۶۰ تا ۸۵ روز از كاشت بذر و زماني صورت مي‌گيرد كه برگ‌ها از سبز به زرد تغيير يافته باشد. قطر ريشه هويج‌ها بايد به ۳٫۵-۲٫۵ سانتيمتر رسيده باشند. براي برداشت بايد بستر را با آب بخيسانيد. خاك‌هاي اطراف ريشه را هنگام برداشت كنار بزنيد. اگر هويج با شاخ و برگ برداشت شود، دسته‌اي گفته مي‌شود. اگر هويج بدون شاخ و برگ برداشت شود، كپه‌اي مي‌گويند. سر شاخه زني در مزرعه و سر برگ‌ها جدا شده و ۲٫۵ تا ۵ سانتيمتر از ساقه باقي مي‌ماند و ساقه قبل از بسته‌بندي بريده مي‌شود. هويج را در سطح وسيع با ماشين برداشت چغندرقند برداشت مي‌كنند.

نگه‌داري پس از برداشت

قبل از نگهداري در انبار، انبار را با محلول ۲ درصدي سولفات مس تميز مي‌كنند. با شستشوي هويج‌ها و سپس قرار دادن در كيسه‌هاي پلاستيكي، هويج را در انبار در دماي صفر درجه سانتي‌گراد و رطوبت نسبي% ۱۰۰- ۹۵ به مدت ۴ تا ۶ ماه مي‌توان نگهداري كرد. هويج را دور از سيب، سيب‌زميني، گلابي و ساير ميوه‌هايي كه اتيلن توليد مي‌كنند، دور نگهداريد. ماندن هويج براي مدت طولاني در انبار سبب كم شدن قند آن مي‌شود. اگر هدف بذر گيري باشد، ريشه‌هاي خوب را جدا كرده و در بهار سال بعد اين ريشه‌ها كشت شده و در مرداد و شهريور بذر برداشت مي‌شود.

براي خريد بذر هويج و ساير بذر صيفي جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.

همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:

۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

شاهي گياهي يك‌ساله با نام انگليسي Garden Cress كه به خانواده چليپائيان (Crucifereae) تعلق دارد. بوته‌اش به ارتفاع حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتي‌متر است. منشأ آن به منطقه وسيعي از مصر تا تبت نسبت داده شده و سابقه كشت آن به ۲۰۰۰ سال پيش مي‌رسد. برگ و ساقه آن رنگ سبز روشني دارد و گل‌هايش صورتي روشن يا سفيد و داراي برگ‌هاي بيضي‌شكل بوده و طعم آن تندوتيز و سرشار از املاح معدني K و Ca،P ،I ، Fe و ويتامين‌هاي C و A است. برگ‌هاي بدون كرك و بدون دندانه آن به مصرف تغذيه انسان مي‌رسد. گل‌هايش صورتي روشن يا سفيد، ميوه‌اش بيضوي مدور به طول ۵ تا ۶ ميلي‌متر و به عرض ۳ تا ۴ ميلي‌متر و به‌طور محسوس بال‌دار است برگ و ساقه جوان آن در حالت تازه طعم تند و مطبوع شبيه بولاغ اوتي دارد. نوع خودروي آن كنار چشمه‌ها، برگه‌ها و يا جوي‌هايي كه آب آن‌ها تميز است مي‌رويد. سبزي شاهي را خيلي راحت مي‌توان كاشت و خيلي راحت و سريع آماده برداشت مي‌شود. اين گياه براي روش هيدروپونيك (رشد و نمو گياه در آب) نيز مناسب است. قسمت‌هاي قابل‌استفاده شاهي شامل ريشه‌ها، برگ‌ها و تخم شاهي است.

گياه شاهى يكى از سبزي‌هايي است كه نسبت به شرايط محيطى و جنس خاك توقع چندانى ندارد. در هر نوع خاكي مي‌رويد و چون به رطوبت زيادي نياز دارد، زمين‌هاي قوي، نم‌دار، رسي و شني مناسب‌تر است. آبياري در اين سبزي به‌صورت مداوم و روزانه انجام مي‌گيرد و خاك كرت هيچ‌گاه نبايد خشك شود. محصول را برگ برگ و نو به نو مي‌چينند و يا اينكه گياه را كاملاً قطع مي‌كنند. اين گياه مقاوم به سرما است.

متأسفانه اين روزها برخي اخبار مبني بر آبياري سبزي‌ها با آب فاضلاب و ناسالم بودن آنها به گوش مي‌رسد. بنابراين بهتر است امسال براي كاشت سبزي مصرفي خودمان دست به كار شده و ديگران را نيز به كاشت سبزي در منزل و آپارتمان تشويق كنيم. مشاهده رشد هر روزه سبزي‌ها در گلدان و برداشت و مصرف آن يكي از راه‌هاي يافتن آرامش در اين ايام است. اگر مي‌خواهيد سبزي‌هايتان را پشت پنجره و تو گلدان‌هاي زيبا پرورش بدهيد بهتر است از خاك آماده و تميز استفاده كنيد تا فضاي آپارتمان از حشره و موجودات ديگر پر نشود. بهترين خاك براي كاشت سبزي كمپوست آماده است. اگر فقط مي‌خواهيد چند نمونه سبزي بكاريد بدون شك ريحان سبز يا بنفش، تربچه، جعفري و شاهي اولين انتخاب‌ها هستند. براي اينكه سبزي‌هاي شما هميشه سبز و شاداب و از بيماري و آفات به دور باشند مي‌توانيد از كود NPK همانند ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده كنيد.

بذر معمولي سبزي معمولاً به‌صورت كيلويي عرضه مي‌شود و ناخالصي دارد و بخشي از آن را تخم علف تشكيل مي‌دهد و نسبت به بيماري‌ها مقاومت پاييني دارد و انتخاب مناسبي براي كاشت در آپارتمان و ابعاد كوچك مثل گلدان نيست. برخلاف تصور خيلي از ما بذر اصلاح‌شده به معناي دست‌كاري ژنتيكي و تراريخته نيست. بلكه به معناي دقت در بذرگيري و انتخاب محصول مناسب براي بذرگيري است و گرده افشاني و تلقيح به‌صورت علمي و بر اساس استاندارهايي انجام مي‌گيرد. درنتيجه بذر اصلاح‌شده نسبت به بيماري و آفات مقاوم است و درصد خلوص بالاتري دارد. همچنين از نظر رنگ و شادابي برتر از بذرهاي معمولي‌اند. درنتيجه انتخاب مناسب‌تري براي كاشت بوده و تجربه بسيار خوبي از كاشت را به همراه دارد.

روش كاشت در گلدان

بذر شاهي، خاك استاندارد (كمپوست پيشنهاد مي‌شود)، گلدان مناسب، دستكش، آبپاش كوچك، بيلچه و الك تنها ابزارهاي كاشت سبزي شاهي در آپارتمان هستند. ابتدا بذرها را براي مدت ۱۰ ساعت و حداكثر ۳ روز خيس مي‌كنيم. خاك را الك كرده تا نرم و يكدست شود. گلدان موردنظر را از خاك مرغوب (كمپوست آماده) پر مي‌كنيم (بيش از ۳/۴ گلدان). گلدان انتخابي بايد زهكشي خوبي داشته باشد (در انتهاي آن سوراخ مناسبي براي خروج آب اضافي باشد). سپس اقدام به آبياري گلدان مي‌كنيم تا آب كاملاً از گلدان خارج شود. بعد از چند ساعت از آبياري گلدان بذرها را بر روي خاك مي‌ريزيم و حداكثر به ارتفاع دو برابر طول بذرها روي آن خاك مي‌ريزيم. ريختن خاك زياد روي بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمي‌توانند رشد كنند. سپس با افشانه آب را بر روي سطح خاك اسپري كنيد به صورتي كه مطمئن شويد آب به بذرها رسيده و اين كار را هر روز يا روزي دو بار انجام دهيد. قبل از سبز شدن بذر سبزي نبايد اجازه دهيد سطح خاك خيلي خشك شود در اين صورت از جوانه زدن خبري نيست. آبياري زياد نيز باعث مي‌شود هوا به بذر شاهي نرسد و خفه شوند و جوانه‌زني صورت نگيرد. هنگامي‌كه سطح خاك خشك شد اقدام به آبياري مجدد كنيد. البته مي‌توانيد بدون خيس كردن بذرها در آب، آن‌ها را به‌صورت دست پاش بر روي سطح خاك بريزيد و با چنگال سطح خاك را زيرورو كنيد تا بذرها به زير خاك بروند. كوددهي را از هفته دوم بعد از جوانه‌زني شروع كنيد.

روش كاشت در باغچه و زمين

براي كاشت شاهي بهتر است ابتدا مقداري خاك‌برگ يا كمپوست يا كود حيواني بر روي باغچه ريخته و با بيلچه خاك را زيرورو مي‌كنيم و سپس خاك را نرم و تخت و يكدست مي‌كنيم. بذرها را به‌صورت دست پاش و يكنواخت در محل موردنظر ريخته و سپس با شن كش يا چنگال خاك را با آرامي زيرورو مي‌كنيم تا بذرها به زير خاك بروند. سپس به‌آرامي اقدام به آبياري مي‌كنيم به‌صورتي كه آب بذرها را جابجا نكند و با خود نبرد. تا قبل از سبز شدن باغچه بهتر است هر روز يا روزي دو بار باغچه را آبياري كنيم.

براي برداشت سبزي به‌خصوص در اولين برداشت‌ها بهتر است از قيچي استفاده كنيم زيرا بذرها زياد در عمق قرار نداشته و ريشه قوي نداشته درنتيجه ممكن است از خاك دربيايند. براي برداشت سبزي‌ها را نبايد از ريشه دربياوريم بلكه تنها نوك آن را جدا كنيم و مصرف كنيم. بعد از گذشت چند روز از برداشت سبزي شاهي، مجدد مي‌توانيم آن را برداشت كنيم و سبزي‌ها دوباره سبز مي‌شوند.

خواص

از خواص شاهي اين كه به‌عنوان غذا و دارو نيز مصرف مي‌شود. شاهي اثر ضدآسكوربوت قوي داشته، همچنين اشتهاآور، مدر و تصفيه‌كننده خون است. مصرف دانه‌هاي آن به‌عنوان داروي خلط‌آور مصرف و به دليل وجود ويتامين C و E در شاهي اين گياه خاصيت آنتي‌اكسيداني فوق‌العاده جهت جلوگيري از آسيب راديكال‌هاي آزاد را دارد. درنتيجه يك ماده ضد سرطاني است. شاهي مانع از رشد سلول‌هاي سرطاني مي‌شود. برگ‌هاي شاهي، محرك، ادرارآور و ضد باكتري مي‌باشند. اين برگ‌ها براي درمان بيماري اسكوربوت و بيماري‌هاي كبدي مفيد و به‌عنوان يك پماد بر روي جاهايي كه درد مي‌كند و يا آسيب‌ديده است، نيز قرار مي‌دهند. شاهي علاوه بر ويتامين C حاوي مقدار قابل ملاحظه‌اي آهن و اسيد فوليك نيز است، از اين‌رو براي اشخاص كم‌خون مفيد است. شاهي حاوي مقدار قابل ملاحظه‌اي ويتامين A و روغن‌هاي فرار است. به همين دليل براي مخاط دستگاه تنفسى و درنتيجه مبتلايان به آسم فوق‌العاده مفيد بوده و مانند خيلي از سبزي جات گروه چليپاييان مانند كلم، كلم بروكلي و كلم پيچ داراي گلوكوزيدها است. اين مواد، محرك فعاليت كليه‌ها هستند و موجب تقويت معده و كيسه صفرا بوده ازاين‌رو مصرف شاهي به كساني كه سنگ كليه و مثانه دارند توصيه مي‌شود. تخم شاهي مزه تند و تلخي دارد. اين ماده خاصيت چربي سوزي، تصفيه‌كنندگي خون، شيرافزايي و قاعدگي آور داشته و دارويي مناسب براي چشم‌درد است. تخم شاهي قواي جنسي را تقويت و تخم اين گياه براي مرض جذام، بيماري‌هاي پوستي، اسهال خوني، اسهال، سوءهاضمه، بيماري‌هاي چشمي، اسكوربوت، آسم و سرفه مفيد است.

براي خريد بذر شاهي و ساير سبزي جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.

ذرت يا جواري يكي از غلات مهم است. منشأ آن قاره آمريكا است و پس از گندم بيشترين اراضي كشاورزي جهان به ذرت اختصاص دارد. ذرت سرشار از مواد مغذي موردنياز براي بدن بوده و نيز منبع خوبي از فيبر محسوب مي‌شود و سرشار از كالري است. ذرت تا قبل از سال ۱۴۹۲ ميلادي (سال كشف آمريكا) در قاره آسيا، اروپا و آفريقا به‌عنوان يك گياه زراعي شناخته‌شده نبود؛ اما اين گياه را از قرن‌ها پيش در آمريكاي مركزي مي‌شناختند و توسط مردم سرخ‌پوست آمريكا كشت مي‌شد. به همين سبب نام لاتين ذرت از يكي از طوايف سرخ‌پوست بنام Marisi Mahig گرفته شده است. نام اين گياه در زبان انگليسي Maize يا corn در زبان عربي ذرت و بلال است. در فرهنگ دهخدا آمده نام فارسي اين گياه در گويش خراساني جواري است ولي واژه عربي آن ذرت هم بكار برده مي‌شود. فرهنگ معين هم‌جواري را برابر با ذرت و بلال معرفي كرده است.

كاشت و نگهداري

براي كاشت ذرت مكزيكي گلداني بايد گلداني با سايز بزرگ را انتخاب نماييد، گلدان‌ها را بعد از رشد بايد در مكاني گرم و آفتاب‌گير قرار دهيد. محل موردنظر در روز حداقل بايد ۶ تا ۷ ساعت نور خورشيد را داشته باشد. بذر ذرت مكزيكي را ۲۴ ساعت در آب خيس كنيد و در دماي ۲۰ تا ۳۰ درجه آن‌ها را در عمق ۲ تا ۵ سانتي‌متري خاك بكاريد و منتظر سبز شدن آن‌ها شويد. بذر ذرت چون در عمق كم كاشته مي‌شوند نبايد اجازه دهيد رطوبت سطحي خاك خشك شود و تا قبل از جوانه‌زني مرتب خاك را آبياري كنيد. خاك مناسب براي كاشت بذر ذرت خاكي است كه رطوبت را حفظ كند و سنگين باشد. البته زهكشي مناسبي نيز داشته باشد تا ريشه‌ها از بين نرود.

بهتر است خاك پاي بوته‌ها هميشه مرطوب باشد. در هنگام تشكيل دانه‌ها و رشد بلال نيز بايد آبياري به‌طور منظم و زياد انجام شود تا كيفيت و تراكم دانه‌ها بالا باشد. اگر گلدان‌ها را در منطقه‌اي قرار داده‌ايد كه بادخيز است مي‌توانيد براي استحكام بوته يك چوب يا ميله در كنار بوته ببنديد. بذر ذرت در انواع آب‌وهوا رشد مي‌كند و گرمادوست است و هواي گرم در كيفيت محصول مؤثر است. بذر ذرت در هر خاكي نيز رشد خوبي دارد. معمولاً در خاك‌هاي لومي سنگين و رسي كاشت مي‌شود تا نياز به آب كمتري داشته باشد. آبياري و رطوبت نيز موارد مهمي هستند كه در كيفيت و ظاهر و توليد دانه‌هاي با كيفيت و تراكم دانه‌ها مؤثر است. نياز آبي ذرت در زمان توليد دانه و گرده‌افشاني زيادتر مي‌شود و كم‌آبي باعث عدم تشكيل دانه‌ها در قسمت‌هايي از ذرت شده و تراكم دانه‌ها را نامنظم مي‌كند، به‌طوركلي نسبت به كم‌آبي واكنش بدي نشان مي‌دهد.

براي كاشت ذرت در مزرعه معمولاً بعد از رفع سرماي بهاره تا اواخر مرداد به دو روش زير در فضاي باز مي‌كارند:

روش خطي: فاصله بين رديف‌ها ۷۰ تا ۱۰۰ سانتي‌متر و فواصل بوته‌ها ۲۰ تا ۳۰ سانتي‌متر.

روش پشته‌اي: فاصله پشته‌ها ۱۰۰ سانتي‌متر و در هر پشته ۵ عدد بذر ذرت قرار مي‌دهد (كه معمولاً بعد از رشد بوته‌هاي ضعيف را حذف مي‌كنند).

خواص

ذرت از خانواده گندميان و در كشور مكزيك تكامل يافته و پس از گندم و برنج، قوت مردم را تشكيل مي‌دهد. درخصوص خواص ذرت، اين غله سرشار از ويتامين‌هاي گروه C، B، A و املاح معدني كلسيم، پتاسيم، فسفر و آهن بوده و قسمت اعظم آن را مواد نشاسته‌اي تشكيل مي‌دهد. رنگ زرد ذرت به دليل وجود زئين و آنتي‌اكسيدان بوده و آنزيم‌ها و فيبر نامحلول آن براي محافظت از روده و پيشگيري از يبوست و بواسير مفيد است.

از نظر طرز تهيه ذرت، اين خوراكي معمولا به اشكال متنوعي مثل كنسروي، بخارپز، كبابي و اخيرا ذرت مكزيكي مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه بهترين نوع‌آن بخار پز خانگي است. پختن ذرت نه تنها باعث كاهش مواد مغذي آن نمي‌شود بلكه خاصيت آنتي اكسيداني آن را نيز افزايش مي‌دهد.

در ذرت خام مواد آنتي‌اكسيداني به فيبرهاي غيرمحلول متصل شده و غيرفعال هستند، ولي عمل پخت موجب شكستن اين اتصال و آزادسازي اين تركيبات مفيد مي‌شود. به همين دليل نوع بخار پز ذرت را انتخاب كنيد و كمتر سراغ نوع مكزيكي آن برويد. البته خوردن ذرت كبابي يا همان بلال نيز توصيه مي‌شود، ولي بايد توجه داشت كه بلال‌ها هنگام كباب شدن نسوزند؛ چرا كه با سوختن هر ماده غذايي احتمال سرطان‌زايي آن افزايش مي‌يابد. بد نيست بدانيد كه بلال پس ازكباب شدن اگر در آب نمك قرار داده شود مقداري از خاصيت خود را از دست خواهد داد.

حال شايد اين سوال مطرح شود، مضرات ذرت مكزيكي چيست؟ در اين رابطه بايد گفت: اضافه كردن كره، نمك و برخي افزودني‌هاي ديگر سبب افزايش كالري ذرت مكزيكي مي‌شود. اين تركيب غذايي بسيار پركالري، چرب، شور و تند بوده و مصرف آن براي بيماران قلبي ـ عروقي و مبتلايان به فشار و چربي خون و افراد داراي اضافه وزن بسيار مضر و خطرناك است. البته اگر اين غذا با كمترين ميزان نمك تهيه و به جاي كره و روغن جامد درصد اندكي به آن روغن مايع اضافه شود مي‌تواند خصوصا در فصول سرد سال كه استقبال، افراد به مصرف غذاها و خوراكي‌هاي گرم بيشتر مي‌شود يك تنقل خوب محسوب ‌شود.

براي خريد بذر ذرت ذر انواع مختلف و ساير بذر غلات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.

همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:

۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

خيار يا بادرنگ گياهي از خانواده كدو قليايي، تيره كدوييان است. خيار ساقه‌اي بالارونده دارد كه ميوه‌ها از آن آويزان مي‌شوند اين ساقه نيز به‌عنوان گياه خوراكي استفاده دارد. خيار در اصل بومي آسياي جنوبي است اما تقريباً در همه قاره‌ها رشد مي‌كند. ساقه‌هاي گياه خيار حالت رونده دارد و دور هر تكيه‌گاهي مي‌پيچد. همچنين خيار مي‌تواند به‌صورت هيدروپونيك بدون ريشه در زمين رشد كند و اگر تكيه‌گاه نداشته باشد در سطح زمين پيچ بخورد. خيار برگ‌هاي بزرگي دارد و مي‌تواند روي ديگر ميوه‌ها سايه بيندازد. خيار سبز معمولاً استوانه شكل است و مي‌تواند تا ۶۰ سانتيمتر در طول و ۱۰ سانتيمتر در قطر رشد كند. از ديدگاه گياه‌شناسي خيار يك سَته است به‌عبارت‌ديگر ميوه‌اي است كه بخش بيروني آن سخت است و در درون هيچ تقسيم‌بندي ندارد. اما مانند گوجه فرنگي و كدو در آماده‌سازي و خوراك با آن مانند تره‌بار برخورد مي‌شود.

مواد خوراكي

۱۰۰ گرم خيار با پوست خام، ۹۵ درصد آب دارد و مي‌تواند ۶۷ كيلوژول انرژي توليد كند. مواد مغذي ضروري براي بدن در خيار چندان فراوان نيست غير از ويتامين كا كه ۱۶ درصد نياز روزانه را تأمين مي‌كند. پژوهشگران معتقدند منشأ پيدايش گياه خيار، كشور هند است كه امروزه اين كشور يكي از بزرگ‌ترين ذخاير ژنتيكي گياه خيار را در اختيار دارد. بيش از سه هزار سال است كه در منطقه غرب آسيا كشت خيار رايج بوده و به احتمال فراوان اين سبزي توسط رومي‌ها به مردم كشورهاي اروپايي معرفي شده است. طبق تحقيقات و مطالعات انجام‌شده در سطح جهان مشخص‌شده كه منشأ خيار سبز در كشور هند در كوهپايه‌هاي هيماليا است و بيش از سه هزار سال در اين منطقه كشت و پرورش مي‌يابد. از هند به كشورهاي يونان و روم باستان منتقل شده است و رومي‌هاي باستان علاقه زيادي به اين سبزي داشته‌اند. سابقه كشت در فرانسه به قرن نهم ميلادي و در انگلستان به قرن چهاردهم ميلادي بازمي‌گردد كه توسط روميان به اين مناطق منتقل شده است. اسپانيايي‌ها هم را به مناطق حوزه قاره آفريقا انتقال داده‌اند. در كشور آمريكا نيز سابقه كشت به اواسط قرن شانزدهم ميلادي بازمي‌گردد. در كشور فرانسه توليد خيار به قرن نهم ميلادي بازگشته و در انگلستان تكثير آن در قرن ۱۴ پس از ميلاد متداول شده است. تكثير خيار در كشور آمريكا به اواخر قرن شانزدهم نسبت داده مي‌شود.

طريقه كاشت بذر خيار در گلدان يا باغچه

خيار نياز به خاك نسبتاً غني دارد. براي موفقيت بيشتر در كاشت ابتدا بذر خيارها را به مدت دو روز در آب خيس كنيد و بعد از گذشت اين مدت آن‌ها را در بين چند لايه دستمال كاغذي قرار دهيد تا جوانه بزند، در اين مدت دستمال خشك نشود. خيار تقريباً فضاي زيادي را اشغال مي‌كند ولي مي‌توان آن را در گلدان نيز نگه‌داري نمود (بهتر است گلداني با سايز بزرگ انتخاب نمود). براي كاشت خيار در گلدان مي‌توانيد از خاك‌هاي آماده همانند كمپوست استفاده كنيد. استفاده از خاك‌هاي باغ و باغچه ممكن است گياه را دچار بيماري كند و نتيجه مطلوبي نگيريد. بهتر است در هر گود سه تا پنج عدد بذر را با هم بكاريد (در عمق ۱ تا ۲ سانتي‌متري و با فاصله نيم سانتي‌متري از هم). در هنگام كاشت در باغچه فاصله هر گود با ديگري بايد حداكثر يك متر باشد. بر روي بذرها خاك نرم بريزيد و خوب آبياري كنيد، بهتر است از آب‌پاش استفاده شود و آب به‌آرامي بر روي خاك ريخته شود. محل كاشت بذر خيار بايد آفتاب‌گير باشد (حداقل آفتاب موردنياز براي خيار ۶ تا ۷ ساعت در روز است). اگر در گلدان كاشته‌ايد مي‌توانيد در پشت پنجره آفتاب‌گير نيز نگه‌داري كنيد ولي بايد حداقل نور موردنياز فراهم باشد. بعد از رشد گياه و دو برگه شدن آن‌ها دو عدد كه به‌ظاهر شاداب‌تر و سالم‌تر هستند نگه‌داشته و باقي را با قيچي به‌آرامي از پايين قطع كنيد. خيار گياهي رونده است اگر در گلدان كاشته‌ايد بايد بعد از اينكه ارتفاع آن به ۳۰ سانتي‌متر رسيد، در پاي آن چوبي به‌عنوان قيم قرار دهيد تا گياه از آن بالا برود. (مي‌توانيد از دو بوته مانده بوته‌اي كه ضعيف‌تر است را قطع كنيد). درصورتي‌كه گياه شما در ظاهر ضعيف است مي‌توانيد از كودهاي مكمل استفاده كنيد (كود دامي پوسيده). لازم نيست پاي گلدان هميشه خيس باشد، رطوبت زياد باعث ريختن گل‌ها شده و به محصول نمي‌رسيد، هنگامي‌كه خاك گلدان خشك شد اقدام به آبياري مجدد كنيد. هنگام شروع گلدهي خيار بهتر است پاي بوته خاك بريزيد و مقداري از ساقه پاييني را زير خاك ببريد اين عمل باعث قوي شدن بوته مي‌شود.

خيار از نظر مواد مغذي

بر طبق تحقيقات محققان سازمان سالم‌ترين غذاهاي جهان، خيار حاوي فيتونوترينت ۱۰ است كه خاصيت آنتي‌اكسيداني، ضدالتهابي و ضد سرطاني دارد. بهترين محتويات خيار از نظر داشتن مواد مغذي، پوست و دانه‌هاي آن است. ميوه خيار كالري، كربوهيدرات، سديم، چربي و كلسترول بسيار پاييني دارد. يك وعده خيار (تقريباً ۵۲ گرم) داراي ۱۶ كالري، ۴% پتاسيم، ۳% فيبر، ۴% ويتامين C، ويتامين K، ويتامين A و منيزيم موردنياز روزانه بدن شما را تأمين مي‌كند.

فوائد خيار

مهم ترين خواص خيار عبارتند از:

۱. رفع آب بدن و خشكي پوست

به علت اينكه ۹۵% بافت خيار از آب تشكيل شده است، يكي از ميوه‌هاي مناسب براي تأمين آب بدن در فصل تابستان است. هم‌چنين به علت وجود پتاسيم و منيزيم براي خشكي پوست مناسب است. خاصيت ضدالتهابي آن باعث دفع مواد سمي از بدن شده و حساسيت‌هاي پوستي و چين‌وچروك صورت را كاهش مي‌دهد. خيار داراي فيتونوترينت­هايي مثل ليگنان ۱۲ و كوكوربيتاسين ۱۳ است كه خاصيت ضدسرطاني و آنتي‌اكسيداني دارند. در ژورنال جهان علمي سال ۲۰۱۰، مقاله‌اي راجع به ساختن داروهايي براي سرطان با استفاده از اين مواد به چاپ رسيد. كوكوربيتانسين­ها هم‌چنين از رشد سلول‌هاي سرطاني در پانكراس جلوگيري كرده و سلول‌هاي سرطاني پانكراس را وادار به آپوپتوز (خودكشي سلول يا مرگ برنامه‌ريزي‌شده) مي‌كنند. ليگنان­ها در عمل مشاركتي با باكتري‌هاي دستگاه گوارشي، سرطان‌هاي مربوط به استروئيد را كاهش مي‌دهند؛ به‌طوري‌كه باكتري‌ها ليگنان­ها را به كمپلكسي بنام انتروديول ۱۴ يا انترو لاكتون ۱۵ تبديل مي‌كنند و اين مواد به رسپتورهاي استروژن متصل و ريسك ابتلاي سرطان‌هاي تخمدان، سينه، رحم و پروستات را كاهش مي‌دهند.

۲. خاصيت ضدسرطاني

خيار داراي فيتونوترينت­هايي مثل ليگنان ۱۲ و كوكوربيتاسين ۱۳ است كه خاصيت ضدسرطاني و آنتي‌اكسيداني دارند. كوكوربيتانسين ها هم‌چنين از رشد سلول‌هاي سرطاني در پانكراس جلوگيري كرده و سلول‌هاي سرطاني پانكراس را وادار به آپوپتوز (خودكشي سلول يا مرگ برنامه‌ريزي‌شده) مي‌كنند. ليگنان­ها در عمل مشاركتي با باكتري‌هاي دستگاه گوارشي، سرطان‌هاي مربوط به استروئيد را كاهش مي‌دهند؛ به‌طوري‌كه باكتري‌ها ليگنان­ها را به كمپلكسي بنام انتروديول ۱۴ يا انترو لاكتون ۱۵ تبديل مي‌كنند و اين مواد به رسپتورهاي استروژن متصل و ريسك ابتلاي سرطان‌هاي تخمدان، سينه، رحم و پروستات را كاهش مي‌دهند.

۳. زيبايي پوست

احتمالاً در مجلات زيبايي يا صفحات اجتماعي مشاهده كرده‌ايد كه زنان تكه‌هاي خيار را روي چشمان خود مي‌گذارند. بايد بگوييم كه اين كار علت علمي محكمي دارد. خيار با داشتن اثر خنك و مرطوب‌كننده و ضدالتهاب، تأثير زيادي در رفع التهاب، جوش، پف دور چشم، سياهي دور چشم و رفع آفتاب‌سوختگي دارد. ماسك خيار يكي از بهترين روش‌هاي درماني براي ايجاد لطافت و پاك‌سازي پوست است.

۴. سلامت استخوان

طبق تحقيقات دانشگاه ماري لند در دهه اخير، مشخص شد كه ويتامين K در سلامت استخوان تأثير دارد. هر وعده خيار يا همان ۵۲ گرم، ۱۹% از ويتامين K روزانه بدن را تأمين مي‌كند. ويتامين K در استخوان‌سازي به‌ويژه در بانوان نقش اساسي دارد. مصرف مكمل اين ويتامين توصيه نمي‌شود، زيرا سبزي‌ها و ميوه‌ها اگر به‌اندازه مصرف شوند، ميزان موردنياز ويتامين K را تأمين مي‌كنند.

۵. خاصيت آنتي‌اكسيداني

هر ميوه‌اي كه آنتي‌اكسيدان داشته باشد، شما را از خطر سرطان حفظ مي‌كند. خيار داراي انواعي از آنتي‌اكسيدان‌ها مثل ويتامين C، بتا كاروتن، منگنز و فلاونوئيد است. آنتي‌اكسيدان‌ها با از بين بردن راديكال‌هاي آزاد، سلامت بافت‌هاي شما را تضمين مي‌كنند.

۶. سلامت قلب

پتاسيم موجود در خيار در جلوگيري از بيماري‌هاي قلبي، سكته، فشارخون و چاقي نقش كمك‌كننده دارد. پتاسيم يك ماده حياتي براي قلب است و خيار ۴% دوز روزانه آن را تأمين مي‌كند. البته ميوه‌هايي مثل موز كه حاوي پتاسيم فراوان است بيشتر از خيار به چشم مي‌آيند، اما در بحث كم‌كالري بودن، خيار برنده ميدان مي‌شود. پتاسيم ارتباط مستقيمي با كاهش فشارخون و گشادكنندگي عروق دارد. لذا خيار با داشتن سديم خيلي كم و پتاسيم نسبتاً بالا براي سلامت قلب مفيد است.

۷. كمك به هضم غذا

خيار با داشتن آب فروان و فيبر يبوست را رفع مي‌كند. هم‌چنين خيارشورهاي خانگي حاوي باكتري‌هاي پروبيوتيك هستند كه هضم غذا را آسان كرده و گاز روده را از بين مي‌برند. خيارشورهاي صنعتي معمولاً اين باكتري‌ها را ندارند.

۸. كمك به كاهش وزن

خيار كالري بسيار كمي دارد به‌طوري‌كه بيشتر پزشكان تغذيه آن را به‌عنوان يك ماده كالري منفي به افرادي مي‌خواهند وزن كم كنند توصيه مي‌كنند. استفاده از اين مواد كالري منفي به‌عنوان ميان وعده هم باعث سيري كاذب شده و هم كالري مي‌سوزاند. البته نبايد در رژيم‌هاي غذايي بيش‌ازحد به مواد كالري منفي اكتفا كرد زيرا باعث از بين رفتن بافت عضلاني نيز مي‌شوند.

۹. سلامت مغز و تقويت حافظه

اخيراً محققان در مورد فلونوئيد فيستين ۱۶ مطالعات زيادي انجام دادند و دريافتند كه فيستين ها از سلول‌هاي عصبي محافظت مي‌كنند. لذا از بروز آلزايمر و تخريب نورون‌ها جلوگيري مي‌كنند و همان‌طور كه گفته شد خيار حاوي اين ماده است. آب خيار يك انبار واقعي از مواد مفيد و مواد معدني است كه نه تنها سموم بدن را از بين مي برد بلكه باعث كند شدن روند پيري و به طور اصولي بهبود وضعيت پوست ميشود.

براي خريد بذر خيار به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.

اسطوخودوس يا اسطوقدوس يا لاواندولا (به انگليسي: Lavandula يا lavender) سرده‌اي مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونه مختلف از دسته گياهان گل‌دار و از خانواده نعناعيان است. اسطوخودوس گل‌هاي كوچك خوشه‌اي آبي يا قرمز سير تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتيمتر است. اسطوخودوس گياهي است چند ساله به شكل بوته كوچك به بلندي نيم متر، بسيار پرشاخه، ساقه‌هاي آن چهارگوشه، برگ‌هاي آن دراز، متقابل، پوشيده از كرك سفيد پنبه‌اي. برگ‌هاي آن‌كه در بهار ظاهر مي‌شود به رنگ بنفش تيره به‌صورت گل موسكاري است.

اسطوخودوس داراي برگ‌ها و كرك‌هاي معطر است. از كليه قسمت‌هاي اين گياه مخصوصاً شاخه‌هاي برگ‌دار آن بوي قوي و مطبوع استشمام مي‌گردد. ظاهر زيبايي كه گياه پس از گل دادن پيدا مي‌نمايد باعث مي‌شود در بعضي نواحي و در پارك‌ها و مناطق گردشگري اقدام به پرورش آن به‌عنوان يك گياه زينتي گردد. قسمت مورداستفاده اين گياه سرشاخه‌هاي برگ‌دار و گل‌دار آن است كه علاوه بر مصارف درماني، اسانس­گيري به عمل مي‌آيد. اسطوخودوس گياهي چند ساله بوده و به‌صورت ۸ تا ۱۰ ساله كشت مي‌شود و در برخي اوقات تا ۲۰ سال نيز دوام مي‌آورد.

نام‌هاي ديگر گياه اسطوخودوس عبارت‌اند از: خير دشتي، انس­الارواح، لاوند، ممسك­الارواح، ضُرم، زغليل، رزالذهب، خيري، خرام، خرامي، آلاله تلخ، گل‌لاوند، شاه‌اسپرم رومي. همچنين در فارسي اسطوقدوس، فرانسه lavande، انگليسي lavender و لاتين lavandestaechas ناميده مي­شود. كلمه لاواند از ريشه كلمه لاتين لاوار به معناي شوينده و پاك‌كننده است، مردم اروپا در گذشته از اسطوخودوس براي شستشوي بدن استفاده مي‌كردند.

اسطوخودوس يكي از خوشبوترين گياهان دارويي در دنيا بوده و در مناطق مختلف و وسيعي از جهان براي مصارف گوناگون كشت مي‌شود، ايران، چين، كانادا، هند كشورهايي هستند كه اين گياه به‌صورت خودرو يافت مي‌شود. اسطوخودوس در صنايع گوناگوني مورداستفاده قرار مي‌گيرد. براي مثال از اين گياه در اسانس­گيري براي ساخت عطر و لوازم بهداشتي و آرايشي، صابون، شامپو، خوشبوكننده و اودكلن بهره مي‌برند، اسانس اين گياه به دليل تركيب‌هاي خاصي كه دارد به‌عنوان يك ضدباكتريايي قوي عمل مي‌كند.

گياه اسطوخودوس بعد از گل دادن ظاهري بسيار زيبا پيدا مي‌كند و مزارع كاشت اسطوخودوس در زمان گل­دهي جاذبه گردشگري شده و علاقه‌مندان زيادي را به خود جذب مي‌كند اين زيبايي در تصاوير اين مطلب جلوه مي‌كند. اين گياه به دليل ظاهر زيبا و عطر فوق‌العاده‌اش در برخي مناطق به‌عنوان گياهي زينتي كاشته مي‌شود. اسطوخودوس در برخي نقاط دنيا به‌صورت خودرو رشد مي‌كند، جنوب فرانسه، مناطق مديترانه و تورنتو مناطقي هستند كه اين گياه به‌وفور يافت مي‌شود. اسطوخودوس گياهي چند ساله و هميشه سبز به ارتفاع ۰٫۵ متر با برگ‌هاي دراز سبز رنگ و پوشيده از كرك‌هاي سفيد است، طعم آن تلخ بوده و دم‌نوش آن خواص بسياري دارد. اسانس اين گياه زرد مايل به سبز بوده، گل‌هاي اين گياه جاذب زنبورعسل بوده و عسل مرغوبي از آن توليد مي‌شود.

كاشت بذر اسطوخودوس

اسطوخودوس به سه روش تكثير مي‌شود: ۱) كاشت بذر ۲) قلمه گرفتن ۳) خوابانيدن.

قلمه گرفتن يكي از راه‌هاي رايج براي تكثير اين گياه بوده كه در فصل پاييز يا اوايل بهار از سرشاخه‌هاي نيمه چوبي اقدام به گرفتن قلمه مي‌كنند و در طول پاييز و زمستان داخل بستر ماسه‌اي و با تخلخل بالا قرار مي‌دهند. قلمه‌ها معمولاً در شرايط دمايي مناسب بعد از ۳ تا ۴ ماه ريشه مي‌زنند و بعدازاين مدت آن‌ها را به محل اصلي كاشت منتقل مي‌كنند. اسطوخودوس به‌صورت چند ساله و در اكثر مناطق ايران قابل‌كشت به‌صورت خانگي و تجاري است. گلدان انتخابي براي كاشت اسطوخودوس بايد عمقي حداقل ۱۵ سانتي‌متري داشته باشد. بذر اسطوخودوس معمولاً بين ۱۲ تا ۴۰ روز بستگي به دما و شرايط كاشت جوانه مي‌زنند، دماي جوانه‌زني بذر اسطوخودوس ۲۱ تا ۲۵ درجه بوده و دماي رشد ۲۸ تا ۳۵ درجه مناسب است. بذر اسطوخودوس را قبل از كاشت به مدت ۲۴ ساعت داخل آب خيس نماييد و سپس در خاك مناسب بكاريد.

براي كاشت خانگي بذرها را بهار و بعد از رفع كامل سرما بكاريد. بذر اين گياه را مي‌توانيد ابتدا داخل گلدان كوچك يا ليوان يك‌بار مصرف و سيني نشاء در عمق ۱٫۵ تا ۳ سانتي‌متري بكاريد و بعد از رسيدن به طول ۵ تا ۱۰ سانتي‌متر به گلدان يا زمين اصلي منتقل كنيد. يا اينكه بذرها را به‌صورت مستقيم در عمق ۵ سانتي‌متري در گلدان و زمين اصلي بكاريد كه در اين صورت نياز به جابجايي نداشته و تلفات كمتر است. خاك مناسب براي كاشت بذر اسطوخودوس بايد نيمه سبك و داراي زهكشي مناسب باشد تركيب خاك رس و ماسه مناسب است. براي كاشت گلداني تركيب كوكوپيت و پرليت يا پيت ماس و كمپوست براي كاشت بذر مناسب است.

براي كاشت در باغچه و مزرعه ابتدا خاك را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتي‌متر زيرورو كنيد و با كود حيواني پوسيده يا كمپوست مخلوط كنيد. سپس گياهان آماده‌شده و نشاء شده از قبل را به‌صورت رديفي كشت كنيد، فاصله بين هر دو بوته را ۵۰ تا ۶۰ سانتي‌متر و هر دو رديف را ۵۰ تا ۷۰ سانتي‌متر در نظر بگيريد. تا قبل از جوانه‌زني بذر بستر كشت هميشه بايد مرطوب باشد ولي در غرق آبي نيازي نيست. براي تسريع در جوانه‌زني بذرها مي‌توانيد بر روي بستر كشت يك مشما شفاف بياندازيد. توجه كنيد كه با اين كار دما زير مشما بالا مي‌رود و درصورتي‌كه هوا خيلي گرم باشد از انجام اين كار پرهيز كنيد و تنها مراقب باشيد كه خاك خشك نشود.

كاشت مستقيم بذر اسطوخودوس در فضاي باز مشكلاتي دارد، از قبيل بارندگي شديد و شستشوي بذرها. به همين دليل توصيه مي‌شود ابتدا بذرها را به‌صورتي كه بالا گفته شد نشاء كنيد و سپس به محل اصلي منتقل كنيد. علف‌هاي هرز را از همان ابتدا حذف كنيد، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذي خاك ميان اسطوخودوس و علف هرز مي‌شود و باعث كاهش مواد دريافتي موردنياز اسطوخودوس و كم شدن اسانس و عطر گياه مي‌شود. اسطوخودوس گياهي كم‌توقع هم به آب و هم به خاك است، در خاك‌هاي فقير و كم آب رشد خوبي داشته و در خاك‌هاي رسي ماسه‌اي و نيمه سنگين براي كاشت در باغ و مزرعه خوب رشد مي‌كند.

اسطوخودوس به شوري آب تا حدي مقاوم است و هنگامي‌كه گياه به رشد كامل رسيد مي‌توان با آب شور آبياري نمود. اسطوخودوس گياهي چند ساله است و معمولاً ۸ تا ۱۰ ساله كشت مي‌شود در نتيجه بايد محلي را براي كاشت انتخاب نمود كه گياه در اين مدت درآنجا باقي بماند و زمين شخم نخورد يا آب‌گرفتگي نشود. اسطوخودوس در سال اول رشد محدودي دارد و كند رشد است. براي داشتن بوته‌هاي زيبا و خوش‌فرم بايد اقدام به هرس سالانه در فصل پاييز نمود. هرس علاوه بر ايجاد بوته‌هاي كپه‌اي و گرد و زيبا، رشد طولي گياه را محدود كرده و به رشد عرضي و تراكم بوته‌ها كمك مي‌كند. مقدار برداشت اسطوخودوس خشك از هر بوته در سال پنجم كاشت ۵۰۰ گرم بوده كه برداشت معمولاً اوايل تير تا اواسط تابستان اتفاق مي‌افتد. اسطوخودوس بستر خيس را دوست ندارد، بهتر است هنگامي‌كه خاك خشك شد اقدام به آبياري نمود.

خاك مناسب براي كاشت اسطوخودوس بايد PH بين ۶ تا ۸ داشته باشد كه براي كاشت تجاري و ابعاد وسيع بهتر است رعايت شود و مي‌توان با افزودن آهك به خاك به اين عدد دست يافت. هنگام آبياري توجه شود كه برگ‌ها خيس نشوند، اسطوخودوس مستعد قارچ برگ هستند. توصيه مي‌شود كه اين گياهان از گردش خوب هوا برخوردار باشند. گياهان بايد بسته به گونه آن‌ها در فاصله ۶۰ تا ۹۰ سانتي‌متري از هم كاشته شوند. گل‌هاي اسطوخودوس را با ساقه برداشت و دسته‌بندي و اقدام به خشك‌كردن مي‌كنند، بعد از باز شدن چند شكوفه اقدام به برداشت كنيد، اين كار بايد بعد از خشك شدن شبنم صبحگاهي و قبل از گرماي روز انجام پذيرد.

راه‌هاي ديگر تكثير گياه اسطوخودوس

يكي از راه‌هاي ديگر تكثير اسطوخودوس تقسيم گياه مادري است كه در پاييز يا زمستان انجام مي‌شود، در اين روش در اواخر پاييز يا اوايل بهار گياه را به‌طور كامل از خاك خارج نموده و اقدام به تقسيم آن به دو يا سه قسمت مي‌كنند به‌طوري‌كه در هر قسمت ريشه و ساقه باشد سپس اقدام به كاشت آن‌ها در محل موردنظر با فواصل ۶۰ تا ۸۰ سانتي‌متر مي‌كنند. اين روش را معمولاً بر روي گياهان سه ساله انجام مي‌دهند. گياه كامل اسطوخودوس تحمل سرما و دماي تا -۲۰ درجه را در فصل زمستان دارد ولي در فصل بهار و رشد و گلدهي به سرما كمي حساس بوده و ممكن است آسيب ببيند ازاين‌رو بايد در مناطقي كشت شود كه بهار و تابستان سرما وجود نداشته باشد. كاشت اسطوخودوس در مناطق نيم‌سايه و با نور كم از مقدار اسانس گل‌ها مي‌كاهد. اين گياه رطوبت زياد را دوست ندارد و آبياري زياد نيز باعث كاهش اسانس توليد مي‌شود.

نحوه مصرف گياه اسطوخودوس

يك قاشق خشك‌شده اين گياه (سرشاخه يا گل) را در قوري همراه با آب ريخته و همانند چاي سياه به مدت ۱۵ دقيقه دم كنيد. استفاده از ظرف‌هاي مخصوص و ليوان‌هاي دم‌نوش نيز مناسب است. طعم اين دم‌نوش شايد خيلي به طبع ما خوش نيايد ولي در ادامه به خواص دارويي آن مي‌پردازيم كه بايد به آن توجه نمود.

خواص دارويي و فوايد گياه اسطوخودوس

اسطوخودوس گياهي دارويي است در نتيجه خواص بي‌شماري دارد كه در ادامه فقط به آن‌ها اشاره مي‌كنيم:

داروي مناسب براي بي‌خوابي ناشي از خستگي جسمي، فكري و اضطراب

رفع فراموشي و تقويت حافظه

معالجه ضعف اعصاب

درمان‌كننده رماتيسم، آرتروز و نقرس

از بين برنده افسردگي و غم و اندوه

تنظيم تپش قلب

درمان سرماخوردگي به دليل داشتن آنتي‌بيوتيك و اثر ضدعفوني‌كنندگي

بهبود زكام و سرفه، سينوزيت، آنفولانزا

درمان خواب‌رفتگي دست‌وپا

درمان بيماري‌هاي مجاري ادرار

درمان زردي و رفع حالت تهوع و سرگيجه

تقويت‌كننده سلول‌هاي مغز و درمان ميگرن

كاهش تب و حرارت بدن

كاهش التهاب و تورم دستگاه تنفسي

درمان اسپاس­هاي عضلاني

پاك‌سازي كبد و درمان اختلالات كبدي

درمان بيماري‌هاي گوارشي و سوءهاضمه

در برخي موارد مصرف اسطوخودوس توصيه نمي‌شود:

افرادي كه صفراوي مزاج هستند از مصرف آن پرهيز كنند يا همراه با سكنجبين مصرف كنند.

براي خريد بذر اسطوخودوس و ساير گياهان دارويي به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.

همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:

۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

آويشن يكي از گونه‌هاي ارزشمند آويشن در ايران است كه در جنوب ايران، افغانستان و پاكستان مورد كاشت قرار گرفته است و خواص دارويي و خوراكي دارد. آويشن نيز از خانواده نعنائيان بوده و ارتفاع كوتاه (۱۰ تا ۳۰ سانتي‌متر) و فرم بوته‌اي دارد كه به‌راحتي در داخل گلدان مي‌توان آن را پرورش داد، ساقه‌هاي منشعب و متعدد و برگ‌هاي كوچك و گرد با حاشيه‌هاي صاف و بدون دم برگ و گل‌هاي كوچك و به رنگ سفيد از ويژگي‌هاي آن است.

آويشن‌ شاخه‌هاي كوچك پوست سفيد دارد و كرك دار است. برگ‌هاي كوچك دايره‌اي يا بيضوي با قاعده گرد و به‌ندرت قلبي‌شكل و تقريباً نوك‌دار، برگ‌هاي جوان كُرك‌هاي كوتاه سفيد و برگ‌هاي مسن‌تر بدون كرك هستند. چرخه‌هاي گل دسته‌اي و گروهي انبوه يا سنبله‌اي شكل دارد. گل‌هاي آن بسيار كوچك، به طول دو ميلي‌متر، تخم‌مرغي درازچين و كرك‌دار هستند. آويشن داراي طبعي گرم و خشك است. آويشن به‌صورت چندساله كاشته مي‌شود و بوته‌هاي آن تا ۵ سال يا بيشتر ماندگاري دارد.

آويشن بومي كشور ايران بوده و در اصفهان (ده كيلومتري شمال نجف‌آباد، ۲۷ كيلومتري جنوب اصفهان، كلاه‌قاضي جنوب اصفهان، شاه‌كوه)، لرستان (شهبازان، چم سنگر: مرگ سر)، خوزستان (۶۰ كيلومتري شمال شرق دزفول، بهبهان: بابا احمدي)، فارس (فيروزآباد، كوه سيوند، ارتفاعات مشرف به درياچه مهارلو، ميان جنگل، بين جهرم و منصورآباد، نزديك طارم داراب)، بوشهر (خورموج نزديك بوشهر، اهرم)، كرمان (بين كرمان و زرند، علي‌آباد به‌طرف اسفندقه)، هرمزگان (۲۰–۳۰ كيلومتري شرق حاجي‌آباد، گهره، كوه‌هاي گنو، كوه هماگ از فارغان و تيدر، آبگرم گنو)، بلوچستان (ده كيلومتري خاش به‌طرف ايرانشهر، شمال بزمان، شمال ايرانشهر، تنگ سرحه، دره رودخانه كاجو شمال قصر قند، اطراف نيك‌شهر)، خراسان (گردو ۷۰ كيلومتري جنوب ازبگو، ازبگو) و يزد (۱۵ كيلومتري غرب چاه‌ملك به طرف چوپانان، مهريز: خورميز، بين جندق و يزد، بافق: قطروم، بين اشنيز و ندوشن) مي‌رويد. آويشن خشكي را به‌خوبي تحمل مي‌كند و نسبت به بي‌آبي مقاوم است.

آويشن گياهي با خواص دارويي بسيار و چندساله از خانواده نعناعيان و از جمله گياهان دارويي است، آويشن تقريباً در تمامي دنيا كشت مي‌شود و داراي گونه‌هاي فراواني است كه اغلب معطر و چندساله هستند. آويشن بومي مناطق مديترانه و جنوب اروپا بوده، در كشور ايران نيز آويشن به‌طور گسترده كشت مي‌شود يا گونه‌هاي وحشي آن در برخي نقاط مي‌رويد و نياز مصرفي كشور را تأمين مي‌كند. در يونان باستان، زنان به شواليه‌ها و جنگجويان آويشن هديه مي‌دادند زيرا باور داشتند اين گياه به آنان شجاعت و قدرت مي‌دهد، در قرون وسطي اروپاييان آن را زير بالش خود قرار مي‌دادند تا خواب راحتي داشته باشند.

ارتفاع گياه آويشن بستگي به شرايط اقليمي از ۲۰ تا ۵۰ سانتي‌متر متغير است، قسمت بالايي گياه انشعاب‌هاي فراواني دارد، هر چه سن گياه بالاتر برود انشعاب‌ها بيشتر شده و بوته‌هايي پرپشت به وجود مي‌آورد. برگ‌هاي آويشن ريز و نيزه‌اي مانند و داراي كرك‌هاي بسيار ريز است. برگ‌هاي معطر آن معمولاً به رنگ سفيد ديده مي‌شود و گاهي صورتي يا بنفش كه جذب‌كننده قوي حشرات و زنبورها است. بذر آويشن بسيار ريز بوده، هر ۱۰۰۰ عدد بذر آويشن حدوداً ۰٫۳ گرم وزن دارد. آويشن براي رشد به هواي گرم و خشك و نياز دارد، بسيار مقاوم به خشكي و بي‌آبي بوده.

اين گياه با اريگانو هم‌خانواده است. در زبان كردي به «آويشن»، «جعتري» و ساير مناطق كردنشين به آن «آنخ» يا «اَزوِه» گفته مي‌شود و در زبان تركي به «آويشن»، «كهليك اُتي» و در زبان مردم لر به‌خصوص در مناطق بختياري به اين گياه «اوشوم» گفته مي‌شود. در زبان مردم رودبار استان گيلان به آن، «پلنگ مشت» مي‌گويند و طعم‌دهنده اصلي غذايي به نام شامي رودباري است. يكي از گونه‌هاي اين گياه كه در مناطق كوهستاني شمال خراسان به‌وفور يافت مي‌شود به زبان كردي كرمانجي «آنخ» نام دارد. در شهرستان اقليد با نام آويشن شيرازي (Zataria multiflora) مي‌رويد. در آذربايجان غربي بخصوص مناطق كوهستاني نقده رويش قابل‌توجهي دارد.

در زبان تركي به آن كهليك اوتو (كهليك = كبك و اوت = گياه) مي‌گويند. برخي آن را به دليل تشابه اسمي با كاكوتي اشتباه مي‌كنند. درحالي‌كه كهليك اوتو (آويشن)، علي‌رغم تشابه اسمي با كاكوتي از آن متفاوت است. در همدان به آن آزربه و در كوخرد هرمزگان به آن اَوشُه مي‌گويند. در چهارمحال و بختياري به‌خصوص در كوهپايه‌هاي كلار و ناغان (اُورشُم) مي‌رويد. در جلگه دشت‌هاي مياني استان بوشهر نيز مي‌رويد و در گويش دشتي بوشهري به آن اُوشِه مي‌گويند، اين گياه در نواحي كوهستاني استان سيستان و بلوچستان هم مي‌رويد و در زبان محلي به آن «ازگند» مي‌گويند. گونه‌هاي مختلفي از آويشنيان در كوهستان‌هاي ايران مي‌رويد. در كتب طب سنتي فارسي با نام «حاشا»، «اوشن» و «صعترالحمير» نام برده شده است.

در مناطق مختلف ايران گونه‌هاي مختلف ايران گونه‌هاي مختلف با اسامي محلي متفاوتي شناخته مي‌شود از جمله در همدان «آزربه»، در اطراف تهران «آويشن يا آويشم»، در طالقان «زروه»، در زبان كردي به آن «جعتري»، «آنوخ» يا «اَزوِه» (اَزبويه) مي‌گويند و در مناطق آذري نشين «ككليك اوتي» يا «كاكله اوتي» و در ساير مناطق «صعتر»، «زعتر»، «اوشن»، «اشمه كوهي»، «سي سنبر» و «سوسنبر» ناميده مي‌شود. آويشن را به‌راحتي مي‌توانيد در گلدان‌هاي سايز متوسط و در باغچه‌هاي منازل كشت نمود كه در ادامه به‌طور كامل به آموزش آن مي‌پردازيم.

كاشت

كاشت آويشن از دو طريق تكثير مي‌يابد: كاشت بذر و تكثير رويشي (تقسيم ريشه). تكثير قلمه (كه خيلي رايج نيست).

در تكثير رويشي در فصل زمستان گياه را از خاك در آورده و ريشه‌هاي آن را به چند قسمت تقسيم كرده و در مكان‌هاي موردنظر مي‌كاريم. براي كاشت بذر آويشن در گلدان، گلدان انتخابي بايد عمقي حداقل ۱۰ سانتي‌متري داشته باشد. بذرها را در مناطق سردسيري و معتدل بهتر است ۶ هفته قبل از بهار و اتمام سرماي بهاره در منزل يا گلخانه و خزانه نشاء كنيد و بهار به محل اصلي كاشت (گلدان يا باغچه) منتقل كنيد. براي كاشت در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري هر زماني مي‌توانيد اقدام به كاشت كنيد. آويشن در مناطقي كه داراي زمستان سرد است ممكن است زير برف دام نياورد و خشك شود. بذر آويشن بسيار ريز بوده، بذرها را زير لايه بسيار نازك از خاك نرم قرار دهيد و با اسپري آبياري كنيد. (عمق حداكثر ۰٫۵ سانتي‌متري)

براي كاشت خانگي بهتر است بذرها را بهار و بعد از رفع كامل سرما بكاريد. بذر آويشن را مي‌توانيد ابتدا داخل گلدان كوچك يا ليوان يك‌بار مصرف و سيني نشاء در عمق ۰٫۲ تا ۰٫۵ سانتي‌متري بكاريد و بعد از رسيدن به طول ۵ تا ۱۰ سانتي‌متر به گلدان يا زمين اصلي منتقل كنيد. خاك مناسب براي رشد گياه آويشن بايد نيمه سبك و داراي زهكشي مناسب باشد تركيب خاك باغچه و كمپوست يا كود حيواني براي كاشت باغچه و براي كاشت گلداني تركيب كوكوپيت و كمپوست مناسب است، آويشن خاك‌هاي سنگين و رسي را نمي‌پسندد. براي انتقال گياه به باغچه و مزرعه ابتدا خاك را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتي‌متر زيرورو كنيد و با كود حيواني پوسيده يا كمپوست مخلوط كنيد، سپس گياهان آماده‌شده و نشاء شده از قبل را به‌صورت رديفي كشت كنيد، فاصله بين هر دو بوته را ۳۰ تا ۴۰ سانتي‌متر و هر دو رديف را ۳۰ تا ۵۰ سانتي‌متر در نظر بگيريد.

تا قبل از جوانه‌زني بذر، بستر كشت هميشه بايد مرطوب باشد ولي نه غرق آبي. براي تسريع در جوانه‌زني بذرها مي‌توانيد بر روي بستر كشت يك مشما شفاف بياندازيد، توجه كنيد كه با اين كار دما زير مشما بالا مي‌رود و درصورتي‌كه هوا خيلي گرم باشد از انجام اين كار پرهيز كنيد و تنها مراقب باشيد كه خاك خشك نشود. كاشت مستقيم بذر آويشن در فضاي باز مشكلاتي دارد، از قبيل بارندگي شديد و شستشوي بذرها و به هم ريختن نظم كاشت و تراكم به همين دليل توصيه مي‌شود ابتدا بذرها را به‌صورتي كه بالا گفته شد نشاء كنيد و سپس در فواصل منظم به محل اصلي منتقل كنيد.

علف‌هاي هرز را از همان ابتدا حذف كنيد، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذي خاك ميان آويشن و علف هرز مي‌شود و باعث كاهش مواد دريافتي موردنياز گياه و كم شدن اسانس و عطر گياه مي‌شود. خاك مناسب براي كاشت بذر آويشن بايد PH بين ۴٫۵ تا ۸ داشته باشد. از آبياري زياد آويشن بپرهيزيد، ريشه‌ها به رطوبت زياد حساس بوده و پوسيده مي‌شود، آويشن به خشكي مقاوم بوده ولي آبياري منظم توصيه مي‌شود. دماي كاشت بذر و جوانه‌زني ۲۰ تا ۲۵ درجه مناسب است، بعد از رشد دماهاي بالاتر را نيز تحمل مي‌كند.

خواص آويشن

۱- طبع آويشن گرم و خشك بوده و داراي ويتامين‌هاي آ- ب – اي و هورمون گياهي است.

۲- استحمام با آب جوشيده آويشن در تسكين درد رماتيسم شفابخش بوده و در رفع لاغري موضعي نيز مؤثر است.

۳- مصرف دم‌كرده آويشن در درمان صرع، قطع عادت ماهانه ميگرن، تب و دفع انگل اثر خوبي دارد.

۴- آويشن مقوي، محرك، قاعده آور، التيام‌بخش، افزاينده شير مادر، تصفيه‌كننده خون، مدر، ضدعفوني‌كننده، مقوي عضلات، دافع اخلاط خوني، آرام‌بخش و دافع سودا بوده و حافظه را تقويت و نيروي جنسي ر افزايش مي‌دهد.

۵- اين خوراكي حاوي آنتي‌بيوتيك طبيعي بوده و مصرف دم‌كرده و جوشانده آن براي اشخاصي كه مبتلابه بيماري‌هايي نظير درد معده، سرطان، كلسترول، ورم روده، سياه‌سرفه، اختلال‌هاي مغزي و كليوي، مسموميت، دندان‌درد، شبكوري، ناراحتي كبدي، چاقي، ورم كليه، ناتواني جسمي، آسم، درد سياتيك، سنگ كليه، ترشحات رحم، زكام سوءهاضمه، آرتروز، واريس و برفك دهان مي‌باشند مفيد است.

۶-عرق آويشن براي درمان جوش‌هاي جلدي اثر مثبت دارد.

۷- توصيه شده است كه براي درمان بيماري‌هاي ريوي مثل برونشيت حدود ۵ قطره از اسانس آويشن را بر روي قند چكانده و به همراه چاي ميل كنيد.

۸- دمنوش آويشن به مقدار يك قاشق مرباخوري در هر فنجان آب به مدت سه نوبت در روز به هضم غذا كمك كرده و موجب درمان سرفه مي‌گردد و همچنين باعث تسكين انواع تشنج شده و ضمناً بوي بد دهان را نيز برطرف مي‌كند.

۹- از آويشن در درمان بيماري‌هايي مانند گريپ­هاي عفوني، برونشيت، نارسائي كبد و ناراحتي‌هاي ريوي استفاده درماني مي‌گردد.

۱۰- از جوشانده غليظ آويشن در تقويت پياز مو استفاده مي‌شود، از دم‌كرده رقيق آن نيز مخلوط با عسل در صبحانه به‌جاي چاي استفاده مي‌گردد.

۱۱- از اين خوراكي در تهيه قرقره‌ها (براي درمان گلودرد چركي) و حمام‌هاي درماني در رژيم‌هاي لاغري و در تهيه خميردندان‌ها استفاده مي‌شود همچنين از جوشانده اين خوراكي به‌عنوان كمپرس در درمان رگ به رگ شدن و پيچيدگي عضلات استفاده مي‌كنند.

نحوه مصرف آويشن

براي مصرف چاي آويشن مي‌توانيد ۱ الي ۲ گرم گياه خشك را در ۱۵۰ ميلي‌ليتر آب جوش، دم و چند بار در روز ميل كنيد. بهترين زمان مصرف ۲ ساعت پيش يا پس از غذا است. افرادي كه نسبت به مرزنجوش يا گونه‌هاي ديگر خانواده نعناييان حساسيت دارند، ممكن است به آويشن نيز حساسيت نشان دهند. آويشن مي‌تواند ميزان لخته شدن خون را كاهش دهد و به‌ويژه در مقادير زياد، خطر خون‌ريزي را افزايش دهد. آويشن ممكن است در بدن مانند استروژن عمل كند. از مضرات آويشن اين كه اگر در شرايطي هستيد كه بر اثر استروژن وخيم مي‌شود (مثل سرطان سينه)، از مصرف آويشن خودداري كنيد. آويشن مي‌تواند پس از عمل جراحي يا در طول آن، از سرعت لخته شدن خون بكاهد، پس دو هفته قبل از جراحي، مصرف آن را متوقف كنيد.

همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:

۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

بذر كاهو را در بهار و بيشتر در اوايل تابستان بكاريد، كاشت كاهو در اين زمان نشاها را نازك كرده و در زمان بلوغ برداشت كنيد. اما دانستن چگونگي پرورش كاهو بيش از اين‌ها و درمان آن‌ها به‌گونه‌اي عادي بيشتر نااميدكننده نخواهد بود. كاهو از سبزي‌هايي است كه در آب‌وهواي خنك بهتر رشد مي‌كند و انواع مختلفي از آن وجود دارد كه به‌طور ايده آل با آب‌وهواي انگليس متناسب هستند. اين سبزي شرايط آفتابي گرم را دوست ندارد. آن‌ها همچنين باران زيادي را دوست دارند بنابراين با آبياري منظم آن‌ها را مرطوب نگه‌داريد.

آفات و بيماري‌ها روي آن‌ها نيز تأثير خواهند داشت، ممكن است از بين نرود اما از شدت آن‌ها كاسته مي‌شود. اگر بلافاصله بذر كاهو بكاريد، گياهان به‌طور هم‌زمان بالغ مي‌شوند و تقريباً يك هفته وقت داريد كه آن‌ها را بچينيد تا شروع به بذر كنند. پرورش بذر كاهو بسيار ارزان‌تر و به‌مراتب آسان‌تر از آن است كه تصور مي‌كنيد. به‌محض اينكه در آن مهارت پيدا كرديد، ديگر كاهو نمي‌خريد و هميشه خودتان آن را مي‌كاريد. كاشت بذر كاهو كاملاً ساده است اما روش‌هاي مختلفي وجود دارد كه مي‌توانيد استفاده كنيد و برخي نكات مهم را بايد به خاطر بسپاريد تا درنهايت به نشاهاي سالم برسيد. در اين بخش شما در مورد انواع مختلف بذر كاهو براي رشد، روش‌هاي كاشت براي باغچه شما بهترين كار را خواهد داشت و مدت‌زمان آن را خواهيد آموخت.

انواع بذر كاهو براي كاشت

انواع مختلفي از بذر كاهو وجود دارد كه مي‌توانيد بكاريد. من دوست دارم چندين نوع مختلف بذر كاهو بكارم بنابراين مخلوط خوبي براي سالادهايم دارم.

روش‌هاي توصيه شده براي كاشت بذر كاهو

شما مي‌توانيد بذر كاهو را مستقيم در باغچه بكاريد، كاشت بذر كاهو را از داخل خانه شروع كنيد يا حتي بذرهاي زمستاني را امتحان كنيد. من شخصاً ساده‌تر مي‌دانم كه بذرپاشي را مستقيماً انجام دهم، زيرا آن‌ها خيلي سريع رشد مي‌كنند و پيوند نشاهاي كوچك مشكل است. مناسب‌ترين روشي كه انتخاب مي‌كنيد بستگي به محل زندگي شما دارد. اگر براي كاشت مستقيم بذر كاهو خيلي گرم يا سرد است، بهترين گزينه براي شروع كاشت اين است كه آن‌ها را در فضاي داخلي خانه بكاريد.

چه مدت از بذر تا برداشت؟

بذر كاهو خيلي سريع رشد مي‌كنند. به‌طور متوسط فقط ۴۰-۵۰ روز طول مي‌كشد تا آن‌ها به بلوغ كامل برسند. شما مي‌توانيد خيلي زودتر از آن برداشت انواع برگ را شروع كنيد، زيرا ابتدا نيازي به رسيدن كامل ندارند. براي بزرگ‌تر شدن كاهوها و بالغ شدن كامل آن‌ها زمان بيشتري نياز است و حداكثر مدت زمان رشد كاهوها از بذر كاهو تا رشد كامل ۵۵ تا ۸۰ روز خواهد بود.

طرز كاشت كاهو با بذر

كاشت بذر كاهو كمي برنامه‌ريزي مي‌برد. فقط آن‌ها را به باغ نيندازيد و به بهترين‌ها اميدوار باشيد. با كاشت بذر كاهو به روش صحيح و در زمان مناسب، خود را براي موفقيت آماده كنيد.

فصل كاشت كاهو

بذر كاهو در دماي سردتر بهار يا پاييز بهترين جوانه را مي‌زنند. اگر خيلي گرم باشد، آن‌ها جوانه نمي‌زنند. بنابراين بهترين زمان براي كاشت بذر كاهو به‌محض اينكه زمين در اوايل بهار قابل كار باشد، يا هنگامي كه اواخر تابستان يا اوايل پاييز شروع به سرد شدن مي‌كند، بهترين زمان است.

نحوه كاشت بذر كاهو به‌صورت مرحله‌به‌مرحله

در زير مراحل كاشت بذر كاهو را طي مي‌كنيم. قبل از شروع، تمام وسايل لازم را آماده كنيد. اين كار باعث آسان‌تر و سريع‌تر شدن روند كاشت مي‌شود.

لوازم موردنياز: بذر كاهو، ماله دستي، آب، سيني‌هاي نشا (اختياري)، خاك شروع بذر كاهو يا گلوله‌هاي پيت معمولي (اختياري)

نحوه كاشت كاهو

مرحله ۱: مخلوط گلدان يا گلدان را آماده كنيد - اگر قصد داريد كاشت بذر كاهو خود را در داخل خانه شروع كنيد، ابتدا مخلوط گلدان يا گلوله‌هاي زغال سنگ نارس را از قبل مرطوب كنيد. در غير اين صورت، قبل از كاشت مستقيم بذر كاهو، با استفاده از ماله خود يك سانتي‌متر روي خاك باغچه را شل كنيد و هرگونه علف‌هاي هرز يا سنگ و چوب‌هاي بزرگ را از بين ببريد.

مرحله ۲: تعيين تعداد بذر براي كاشت - از آنجا كه آن‌ها بسيار كوچك هستند، كاشت بذر كاهو در رديف‌هايي كه ۳۰-۴۵ سانتيمتر از يكديگر فاصله دارند بسيار آسان‌تر است، نه اينكه بخواهيد فاصله هر يك را دقيقاً درست كنيد. براي كاشت كاهو در سني نشا، اگر از بذر كاهو استفاده مي‌كنيد، يك عدد بذر كاهو را در يك گودال بكاريد. در صورت قديمي بودن بذر كاهوها تعداد بيشتري بذر كاهو را داخل گودال بكاريد و بعداً در صورت لزوم نشا را كم حجم كنيد.

مرحله ۳: بذرها را بكاريد - بهترين روش كاشت بذر كاهو، پاشيدن آن‌ها در بالاي خاك نرم و سست باغچه يا سيني‌هاي داخلي است. آن‌ها براي جوانه زدن به نور نياز دارند، بنابراين مراقب باشيد كه آن‌ها را در عمق بيش از ۱/۴ نكاريد. من ترجيح مي‌دهم آن‌ها را روي خاك بكاريد و لايه‌اي نازك خاك، روي آن‌ها بريزيد.

مرحله ۴: آن‌ها را آبياري كنيد - هنگامي كه همه بذر كاهو شما كاشته شد، آن‌ها را خوب آبياري كنيد تا خاك يكنواخت مرطوب شود. براي جلوگيري از جابجايي بذرهاي سبك، به آن‌ها به‌گونه‌اي آب بدهيد كه خاك روي آن‌ها جابه‌جا نشود و اگر داخل ظرف‌هاي كم‌عمق مي‌كاريد از پايين به آن‌ها آب بدهيد. به اين صورت كه داخل زير سيني نشا آب بريزيد و اجازه بدهيد خاك آن‌ها به سمت بالا هدايت كند. اما بايد مطمئن شويد كه خاك و بذرها مرطوب مي‌شوند.

مرحله ۵: بذر كاهو را بپوشانيد (اختياري) - اگر بذر كاهو را در فضاي داخلي كاشتيد، سيني‌ها را با درپوش پلاستيكي گنبدي بپوشانيد و آن‌ها را در مكاني روشن قرار دهيد كه دما بين ۱۸-۲۲ درجه سانتي‌گراد باشد. با استفاده از دماسنج خاك مي‌توانيد دما را كنترل كنيد. براي اطمينان از جوانه زدن يكنواخت آن‌ها، چراغ رشد را از بالاي سيني‌ها آويزان كنيد.

زمان جوانه‌زني بذرهاي كاهو

به‌طوركلي جوانه زدن بذر كاهو بين ۱۰-۴ روز طول مي‌كشد. در شرايط عالي، مي‌تواند به ۲ روز هم برسد. اگر خاك خيلي گرم، خشك يا مرطوب باشد يا اگر نوري وجود نداشته باشد، از جوانه‌زني جلوگيري مي‌كند. بنابراين اگر بذر كاهو رشد نكرد، دما، نور و ميزان رطوبت را بررسي كنيد.

نحوه برداشت كاهو

هميشه كاهو را با مغز از مغازه خريداري مي‌كنيم، اما يكي از بهترين روش‌هاي برداشت اين گياه، جدا كردن برگ‌ها بزرگ آن است. اگر تمايل داريد كله كاهو را كامل و درسته برداشت كنيد نيز بهتر است از فاصله ۱٫۵ سانتيمتري از ريشه اين كار را انجام دهيد. اين باعث مي‌شود تا ريشه باقي مانده دوباره جوانه بزند و دوباره پس از مدتي كاهو داشته باشيد.

براي خريد بذر كاهو در انواع مختلف به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.